Selasa, 24 Oktober 2017

Matius 21:23-32



Bahan Sermon Jamita tu  Minggu 01 Oktober 2017
Ev: Matius 21:23-32                                            Ep: Psalmen 25:1-9
Topik: MANANDA DOHOT MANGHANGOLUHON LOMO NI ROHA NI  I DEBATA
Mananda dohot manghangoluhon lomo ni roha ni Debata ido hataridaan ni halak naung manghaporseai huaso dohot pambahenan ni Debata. Ndang tuk pingkiranta (logika) laho mananda Tuhani, holan marhite huaso ni Tuhan i do hita dipatau manada Ibana, marhite na rade hita manjanghon hataNa. Ala ni do didok: Marhaposan tu Jahowa ma ho sian nasa roham, jala unang marpangunsandean ho tu pingkiranmu sandiri..Sai Ibana ma tanda di nasa dalanmu, asa Ibana patigor angka dalanmu (Poda 3:5-6).

1.Unang ho marpangunsandeon tu pingkiranmu sandiri, tanda jala haporseaima huaso ni Debata dingolum (23-27). Diturpuk on diunjuni, disungkun sintua ni malim dohot sintua ni bangsoYahudi do Tuhan Jesus taringot tu Huaso dia do dipangasahon Tuhan Jesus laho mangulahon ulaonna. Sasintongna sungkunsungkun i ma sada dalan laho mangalului hasalaan ni Tuhan Jesus. Alai marhite sugkunsugkun nasida, laos dialusi Jesus do muse mangalusi marhite sungkunsungkun taringot tu huaso sian do muse molo pandidion ni Johannes Pandidi? Metode sungukunsungkun dialuasi muse marhite sungkunsungkun i ma sada habisuhon na dipatuduhon Tuhan Jesus sian  “jorat” na binahen ni sintua ni malim. Sungkun sungkun ni Jesus i mambahen sintua ni malim dohot sintua ni halak Jahudi gabe marungkil mambahen alus. Tangkas do nian di boto jala ditada nasida ise do Johannes pandidi, sahalak panurirang na diakui do ibana di tonga ni halak Jahudi, alai bankol do nasida laho mangalehon alus na sintong i, umbiran do nasida mamereng jolma sian Debata, dungi dihatahon nasida ma alus na paluahon dirina marhite na mandok “ndang diboto nasida”. Torop do jolma mabiar mandok na sintong ala ni manjaga “kepentinganna” mambahen “Ilmu selamat” on hadirion jolma na marpangnsi (munafik), asing di duru asing dibagasan rohana. Hadirion ni jolma si songon ni dang di halomohon Tuhan i, ido umbahen ndang dialusi Jesus sungkunsungkun di malim dohot sintua ni halak jahudi i, ai tangkas do diboto Jesus roha parbagason nasida holan mangalului sangap, mabiar tu panggomgomi jala mabiar tu jolma sian tu Debata. Halak na meragukan huaso ni Debata ndang dapotna alus na sintong, ala so sintong ibana manada dohot manghangoluhon hata ni Debata.
2.Unang marpangansi ho mangundukhon dohot mangulahon hata ni Tuhan i(28-32). Marhite umpama on di patudos Tuhan Jesus do ngolu ni jolma songon dua anak na marasing hadirionna. Adong ma dua anak di na sahalak; jadi ditopot ma sihahaan, didok ma tu ibana: Laho ma ho, anaha, sadari on mangula tu porlakta!Alai ro ma alusna: Ndang olo ahu! Hape disolsoli do rohana muse, gabe saut ma ibana laho.Ia amaama i ditopot ma sianggian i, laos songon i do hatana, gabe didok i ma mangalusi: Olo, tuan! Hape, ndang saut laho. Dua hadirion i manggombahon halak siboto surat na merasa dirina sintong, jala halak sijalo beo (dirajumi halak pardosa, pemberontak), alai diujung olo nasida paubahon rohana nang pe dimulainai manjua nasida alai diujung disolsoli do dosana jala rade nasida mangihuthon dalan nasintong i. Hadirion halak na porsea ndang holan uli begeon hatana sian duru alai ndang adong parbuena.
Sipahusorhusoron:
a.     Jotjot do hita songon pangalaho ni malim dohot sintua ni Jahudi,sai holan na mangalului hasalaan(menjatuhkan) jala manjehehon dongan. Tapadao ma pangalaho na sai mangintipi hasalaan ni dongan, tapadao ma ngolu na marpangansi.
b.     Songon alus ni Tuhan Jesus tu angka sintua ni malim, asa margogo ma hita laho mangalusi sungkunsungkun angka naso manghalomohon angka naporsea. Diajari do hita asa   marbisuk songon ulok marroha songon darapati.
c.     Mansai ringkot ngolunta na mananda diri, ngolu na olo paubahon roha, na rade manolsoli dosana jala rade mangihuthon dalan na sintong i.

Psalmen 145:1-8



Bahan Sermon Jmita tu Minggu, 24 September 2017
Ev: Psalmen 145:1-8                               Ep: Pilipi 1:21-30

Topik: TUNG SO TARDODO DO HATIMBULON NI JAHOWA

I.       Patujolo.
Mazmur ima: Pujipujian tu Debata marhitehite tangiang; dohot sebalikna, tangiang tu Debata marhite ende pujipujian. Hombar tu pangantusion i, secara umum Psalm on dogoari do:Parbue ni pergumulan ni ngolu ni angka na porsea tu Debata, di tingki las ni roha manang arsak ni roha. (Pat. Psalm 50: 12+19; 103: 1-2). Ima patuduhon sada realitas na mangolu di roha ni sasahalak tu Debata. Parbue ni pergumulan ( ungkapan perasaan i ), gabe sada apulapul manang gabe dorongan laho mananda, manghamauliatehon dohot manghirim dihaimbaruona marhite pambahenan ni Debata ( Pat. Psalm 90:12: “Sai parrohai ma hami mamilangi angka ari-arnami, asa dapotan roha nanbisuk hami! ). Sian pangantusion i ma naeng dohononta tung so tardodo do hatimbulon ni Debata, ala ni:

II.    Hatorangan.
1.      Manontong ma hita mamuji Debata ala ni PambahennNa (1-3).Mamuji Debata dang holan satongkin manang sangombas alai manongtong. Ibana do Raja, tung na timbul do Ibana, jalatung na so hadodoan do hatimbulonna i. Pamujion tu Debata ingkon ingkon kontinuitas jala totalitas di sude aktifitas dijolma. Molo sadar do hita di sandok panggulmit ni ngolunta dohot di angka na masa di portibi on, lumobi di angka ulaon, huaso, hatimbulon dohot jadijadian ni Debata, nungnga tung ingkon tangas hita mamuji Debata huhut mandok mauliate. Inghon tangkas do sian kesadaran ni panandaon di asi ni roha ni Debata, ima memotivasi hita laho pasangaphon goarNa. Apostel Paulus mandok: Haburjuhon asa marroha na ias ahu tongtong mamuji Debata… (Ulaon 24: 16) Arga do hamu di tobus, di bahen i pasangap hamu ma Debata… ( I Kor 6: 20 ).
2.      Manontong ma hita mamuji Debata ala ni jadijadianNa(4-7). Denggan basa ni Jahowa inghon do siparatarataonta, sibaritahononta tu angka sundut, tu sandok angka jadijadianNa, asa sude taruli olopolop dohot las ni roha jala sude parsidohot mamuji goar ni Debata. Sasintongna jolma pardosa ndang boi hita manada Debata, alai boi hita mananda Debata, ala Debata patandahon diriNa marhite angka jadijadian ni tanganNa, angka halongangan na binahenNa. Langit mamaritahon hamulianNa ( Psalm 19:2 ). Ai dapot (gabe) tarida do pangalaho ni Debata na buni hian… ( Rom 1:20). Lapatanna ta tanda do Debata di bagasan angka na masa di portibni on, marhite HataNa dohot di bagasan Jesus Kristus.
3.      Manonmgtong ma hita mamuji Debata ala ni hasatiaonNa(8). Sada na ringkot siingotonna, ima; Partalup jala parasiroha do Jahowa, lambat tarrimas jala parasiroha bolon. Nang pe jotjot hita lupa mamiji Debata, alai anggo asi ni roha ni Debata ndang na be lupa sian hita,  nang pe jotjot hita manimbil sian lomo ni Debata, alai ndang pintor rimasan ni Debata hita. Alai sai togutoguon ni Debata do hita tongtong di angka parmaraan, sian musu dohot di angka sipingkiran, jala lam patandahononNa do tu hita huaso hasangapon dohot asi ni rohaNa, asa lam tangkas tandaonta Debata huhut tangkas pamujionta tu Ibana.

III. Sipahusorhusoron.
1.       Mamuji Debata sian nasa gulmit ni ngolu ( Mateus 22: 37 ), nasa roha, ateate dohot gogo ( Psalm 150 ) merupakan parenta ni Debata ( Imverativus Dei ), na ingkon siulahononta, manang songon dia pe rumang ni masa na taadopi.
2.      Pamujionta di Debata, laos ido hapapatar ni panandaonta dohot posombaonta tu Debata na badia i, jala laos ido parhiteanta laho manghatindanghon goarNa tu na humaliang hita. Marhite i gabe partonaan ni Debata jala  tiruan ma hita tu angka sundut dohot tu sandok jadijadian ni Debata. Sude na marhosa inghon mamuji goar ni Debata ( Psalm 150: 6 ).
3.      Puji ma Debata di behen sude asi ni rohaNa dohot di sude denggan ni basaNa, ai ido hagogoonta laho mananda, mangantusi, manghangoluhon dohot mangulahon hataNa, asa sian saluhutna i ma na tuk gabe las ni roha, olopolop dohot haluaonta.
4.      Manang aha pe na masa, las ni roha arsak pe… ( BE No. 149: 3 ), alai anggo hita, sai pujionta do Jahowa olat ni on sahat ro di saleleng  ni lelengna ( Psalm 115: 18 ).  A m e n   !

Rom 14:1-12



Bahan  sermon Jamita tu Minggu 17 Septembe 2017
Ev: Rom 14:1-12                                        Ep: 1 Musa 50:15-20
Topik: MARSIANJUAN DI ANGKA HAGALEON
I. Patujolo.
Ia hasahatan  i surat Rom on, ima sian halak Kristen na sian hasipelebeguon, sian halak Romawi, Yahudi doho angka hatoban naung gabe halak Kristen. Ima angka halak Kristen naso olo tarihot tu patik-patik ni ha-Yahudi-on, alai na marojahan tu haporseaon di Tuhan Yesus Kristus. Isi dohot tujuan ni surat Rom on, ima mangajarhon asa marhaporseaon na sintong, jala marhatigoran situtu. Naeng jumpang hasintongan na pita jala na polin dohot marholong ni roha naso marpangansi (mapambuat)
Songon sahalak Apostel ni Kristus si Paulus tangkas diajari Tondi Parbadia ibana, asa paingothon jala mangajarhon tu nasida ruhut-ruhut ni pangalaho (etika hidup) na denggan di jolo ni jolma lumobi ma di jolo ni Debata.
II. Hatorangan ni Turpuk.
1.      Ngolu na masijanghonan unang masiuhuman (1-4). Secara pardagingon dohot latarbelakang sosial sai jumpang do parasingan ni jolma, isarana diruhut sipanganon adong parsubang adong naso parsubang. Ido konteks ni huria di Rom hatiha adong sian horong Gorik (Yunani) dohot sian horong Jahudi, horong na gogo dohot gale haporseaonna. Di halak jahudi godang do ruhut taringot laho manganhon sipanganon (adong halal dan haram/ boi dohot naso boi), alai anggo sian Gorik dang apala adong subang taringot sipanganon. Alai harajaon ni Debata ndanda ala ni sipanganon, alai hatigoran dame dohot lasniroha do (Rom 14:17). Nuaeng pe di halak kristen masa do songon ni, adong na manggalang na margota adong naso manggallang na margota, suang songon  ni na di ruhut paradaton pe boi do marasing asing pangantusion dohot teknisna.Adong do na manghangoluhon adat laos adong muse do na menolak ada. Alai saluhutnai unang gabe patubu partuktuhan lumobi parbolatbolaton. Sikap na ingkon tajagahon ima unang mangarajumi dirina sumintong jala manguhumi halak na asing. Ai ndang adong holong ni roha di angka na sai manguhumi donganna. Holong ni roha tarida molo jumpang sikap masijanghonan, menerima kelebihan ni dongan, sopola manguhumi na marasing latar belakang sosial nang budayanpe. Kata kunci i ma kata “SALING”
2.      Mangolu manang na mate  di Tuhan i do hita (5-9). On do ojahan na membangun sikap dohot hadirion ni halak Kristen, ndang mangolu hita ala ni hadirionta sambing, alai mangolu manang mate pe hita di Tuhan i do. Lapanta ndang molo tung adong na berbeda pendapat taringot tu ruhut, taringot sipanganon, saluhutnai ndang laho mamintori diri, alai saluhutna tujuan ni ngolunta ima laho mangulahon lomoniroha ni Tuhan i do dibagasan haporseaon nasintong. Ndang mangolu hita holan mangolu tu hagiotta sandiri, alai tujun ni golunta ima mangolu hita gabe”hatoban/naposo ni Tuhan i” do. Ala ni ndang boi hamatean i manirang hita sian Tuhan i, ai Debata do nampuna Tondinta, nampuna ni Debata do hita.
3.      Ayat 10. Sipaingot/teguran do on tu halak Kristen, asa unang jumpang pangalaho na sai masiuhuman huhut masihosoman. Dang hak dohot wewenang ni jolma laho manguhumi donganna jolma. Tuhan Jesus mandok: “Unang hamu manguhumi asa unang hona uhum hamu.” (Mat. 7:1). Holan di tangan ni Debata do jumpang hita uhum dohot hatigoran.  Hatiha i, halak Kristen na ro sian Jahudi sai olo do manguhumi halak Kristen na ro sian hasipelebeguon. Tubu do ginjang ni roha di nasida ala songon  bangso Jahudi na pinillit ni Debata gabe bangsoNa jala hasahatan ni angka PattikNa, gabe olo do nsida mandok; Holan tu ompunami dohot tu bangso nami do hasahatan haluaon na binoan  ni Kristus, alani dang talup bangso na asing laho manjalo i.” Dipaingot Apostel Paulus do nasida, paboa na sada do hita di jolo ni Debata. Rap do hita sijalo uhum molo pardosa jala si tean hangoluan na saleleng ni lelengna molo porsea. Ai sasude hita (Yahudi/ non Yahudi) pajongjongonNa do di jolo ni habangsa paruhuman i, laho manjalo sian hita pertanggungjawaban taringot di angka naung ta ula (II Kor 5:10).
4.      Ayat 11. Marhite turpuk on dipaingot Apostel Paulus do nasida,mandok: Ia Debata, Ibana do Tuhan ni angka na mate dohot Tuhan ni angka na mangolu (Rom 14:8-9). Mangolu do Ibana paida-ida ganup na ni ula ni angka na tinompaNa, Dang dung lupa tu angka na tinompaNa. Patar do saluhut na di ida Jala ditatap Ibana sian habangsa paruhumanna. Na marlapatan tetap do aktif jala hadir Debata tongtong tu ngolu ni Jolma, laho marnida parulaon ni hita Jolma. Saluhut do hita marsinggang sogot di adopan ni Debata mangido haluaon sian paruhumanNa, na naeng boanon na tu angka halak Pardosa (Pat. Pilipi 2:10-11). Sude angka parsoara na gogo andorang dingoluna, ingkon marsinggang sogot dijolo ni Debata, na patuduhon metmet do hita dijolo ni Debata.
5.      Ayat 12. Sude do hita mangalehon alus manang pertanggungjawaban di angka naung taula andorang dingolunta. Na marlapatan molo dung dipapatar Debata HarajaonNa sogot gabe Ibana do donganta mardabu-dabu taringot tu sude angka naung taula i. Dang jumpang be disi angka alus na marbelit-belit songon alusta andorang mangolu hita di prtibion, alai ingkon dohononta do “olo” manang “dang” mangalusi sungkun-sungkun ni Debata. (Pat. Mat 5: 37). Alani do laos dipatangkas Apostel Paulus do muse anggiat tangkas hita marpingkir di ngolu parsaoran asa unang masiuhum-uhuman, unang sai manguhumi donganna jolma, na manghosomi, ai dang parbue ni haporeaon i (Ayat 13), alai naeng tangkas taparbuehon haporseaonta ima hataridaan ni parbue ni Tondi Parbadia di ngolunta (Gal 5:22-23). Asa kehadiranta songon halak Kristen diportibion sotung ma gabe mambahen partuktuhan (batu sandungan), alai naeng ma gabe motivasi, laho manungguli ngolu na masihaholongan jala na dame. Ingkon gabe hasahatan ni pasupasu ni Debata do halak Kristen di prtibi on (saluran berkat) unang ma laos gabe mengundang murka/rimas ni Debata.
III.Sipahusorhusoron
1.       Dang adong jolma i na singkop, sude adong do hasurungan dohot hahuranganna. Tapadao ma sikap mamintori diri jala manguhumi, alai ta hangoluhon sikap masianjuan, masijanghonan songon Krustus naung majanghon hita.
2.      Torop do jolma nuaeng on, sai holan na naeng manguhumi, saling menyalahkan, jala sai berusaha do anggiat nean boi ibana malua sian hasalaanna, lumobi mansai maol do jolma nuaeng merasa bersalah manang mengakui kesalahanna, baliksa holan hasalaan ni dongaanna do diboto. Silbak-silbak di simalolong ni donganna di ida, alai tiang di simaloongna sandiri dang di dia i (Mat 7:1-5).
3.      Manang beha parulaonta sude do pertanggungjawabhononta di jolo ni Debata, alani tatanda ma dirinta; aha naung ta ula jala na patut siulahononta, molo naung mardosa do tatopoti ma tu adopan ni Debata jala tapauli, molo na denggan do, tahangoluhon mai gabe pasupasu tu na humaliang. Amen.