Senin, 23 Oktober 2017

Bahan Sermon Jamita tu Minggu XX Dung Trninitatis, 29 Oktober 2017 Ev: Matius 22;34-46 Ep: Psalmen 1:1-16 Topik: Manghaholongi Debata Nang Dongan Jolma/Utamakanlah Kasih Dalam Hidupmu Patujolo Adong tolu tujuan na hinangham ni evanggelim ni si Matius; ima marisihon “apologetis”, “kateketis” dohot “parenetis” (pinsangpinsang/teguran). Lapatan ni apologetis ima pabotohon Jesus do Mesias na pinarbagabaga ni Debata di Padan Na robi. Kateketis lapatanna mangalehon parbinotoan, pangantusion poda ni kakristenon na tutu marhite pambahenan dohot pangajarion ni Jesus. Paranetis, ima poda manang sipaingot. Ndang sae holan gabe halak kristen mintor otomatis dapotan haluaon. Torop do halak naung gabe kristen ala ni parhusoron ni tingkin dohot zaman gabe lam ngali holong ni rohana. Dibagasan turpuk on pe tarida do na tolu i sian alus ni Jesus laho mangalusi sungkunsungkun ni halak sadude dohot parise taringot rimpunan na umarga sian patik i mangihuthon Tuhan Jesus. Unok ni turpuk on ima sisoada do taulahon patik i anggo so adong holongta tu Debata dohot tu dongan jolma. 1. Holong i ndang lao mangujuni manang manggasipi, (ay 34-36). Farise dohot Saduse ima dua horong na jotjot mangunjuni Jesus marhite angka tuntutan dohot sungkunsungkun. Nang pe na dua horong i tong sai maralo doktrinna, ala marsiangsingi do ojahan di haporseaonna alai maralohon Tuhan Jesus hira gabe boi sarupa tahi dohot sangkap nasida. Dung muntul halak saduse maralohon Tuhan Jesus, jala dipajut Jesus nasida, mintor ro ma muse sibotopatik (parise) laho mangunjuni Jesus marhite sungkunsungkun: dia do patik raja sian angka patik i? Sasintongna sungkunsungkun i saja “jorat” (konsfirasi) doi laho mangunjuni Jesus, ala diboto halak Jahudi do patik di Padan Narobi adong 248 parenta jala adong 365 sitongka ulahononhon (oraora). Dihirim halak parise do asa adong sada alus sian Jesus na boi mambahen ibana dihasogohon torop jolma. Ndang holan sebatas ruhut, pangantusion holong i laho mamintori diri. Maradat situtu do haholongon i, ndang na ahut, ndang olo pangarimason, ndang dipajujurjujur na jahat (1 Kor 13:5). Ndang holan sungkunsungkun holong i, alai “alus” ni hangoluan do holong i. (kasih itu bukan pertanyaan tapi jawaban kehidupan ), ndang holang menutut holong i alai bukti dohot pambahenan do holong i. Ido alus ni Tuhan Jesus di turpuk on, dua do rimpunan ni patik i holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma marojahan tu 5 Musa 6:5; 3 Musa 19:18 2. Ndang tarsirang holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma (37-40). Hata holong na dipangke di turpuk on i ma hata “Agapao (kata kerja), ido hata holong na umarga jala natumimbo, hata holong na nidok na disi ndang marnida objek na dihaholongi. Marisuang do mangaradoti patik ni Debata anggo so adong holong niroha. Manghaholongi Debata sian nasa ateate(hati), sian nasa hosa (jiwa), dohot sian nasa roha (akal budi). Marojan tu pandohan i boi do tauji bagas ni lapatani ojahan holongniroha i. Sasintongna ndang boi tarsirang na tolu pandohan i gabe ihotihot laho manghanholongi Debata. Molo talapati ia: Ateate (lev, kardia), ima pusat ni ngolu (Poda 7:23), pusat ni pangkilalaan (And 2:11), pusat ni pikiran (1 Musa 49:6). Hosa (Ibrani: Nefesy, Yun:Psukke), hangoluan, ngolu, nasa na marhosa ingkon mangolu. Roha (dianonia): Pengertian, Pengetahuan, pendapat, keyakinan, aktifitas intelektualitas yang kritis, kebijaksanaan, kemampuan untuk menilai, melihat, membedakan, kesanggupan untuk mengerti hal rohani dan ethis, dll). Molo didok Tuhan Jesus “Sihaholonganmu do Tuhan Debatam sian nasa ateatem, sian nasa hosam dohot sian nasa roham! Lapatanna ingkon hibul, polin, sian nasa ateate, sian nasa hosa dohot sian nasa roha laho manghaholongi Debata, holong i ingkon totalias (1 Tess 5:23). Mangkaholongi Debata ndang holan martudutudu tu pangkilaan nang pe dibagasan holong i adong pangkilalaan laho mangkilalahon holong ni Tuhan i. Parbue ni holong tu Tuhan i, do namasai arga natarida marhite: haunduhon, pangoloion, hasetiaon. Ai halak na mangkaholongi Debatasa , sian nasa ateate, sian nasa hosa dohot sian nasa roha ima halak nasai tongtong unduk, jala satia tu Tuhan i. Hataridaan managhaholongi Debata, didok Tuhan Jesus: Molo na holong rohamuna di Ahu, radotanmuna do angka patikku (Yoh 14:15). Dungi hataridaan manghaholongi Debata ima manghaholongi dongan jolma. Patik manghanholongi Debata ido patik raja jala na parjolo sian angka patik, alai dos do argana sian na paduahon i ma manghaholingi dongan jolma doshon diriniba. Lapatanna ndang tarsirang holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma (1 Yoh 4:20-21). Hataridaan holong tu Debata ingkon dipapatar doi marhite holong tu dongan jolma. Pargabus do jolma molo didok holong rohana tu Debata alai dihosomi dongan. Doshon sisosda do ngolunta didaopan ni Tuhan i anggo so parholongniroha hita (1 Kor 13:1). Ido umbahen na didok apotel Paulus: Asa tolu do na hot: I ma haporseaon, pangkirimon dohot haholongon; alai haholongon do na umbalga i.( 1 Kor 13:13), dang tarsirang holong i sian haporseaon. Mansai bagas do lapatan ni holong i, halak na mian dibagasan holong do na mian dibagasan Tuhan i. Ndang holan dongan sihaholongan, alai musu pe tong do haholongan (Mat 5:43-46). Didok Tuhan Jesus “On ma patikku: Naeng ma masihaholongan hamu, songon Ahu na mangkaholongi hamu. Na sumeahon hosana humongkop angka alealena, i do parholong ni roha na so halompoan. Alealengku ma hamuna, molo diula hamu na hupatikkon i tu hamu ( Joh 15: 12-14). Manghaholongi dongan jolma doshon diriniba lapatanna mamingkiri, manarihon, patupahon saluhut angka na denggan, namarguna tu angka dongan suang songon na tabahen tu dirinta sandiri. Holong do ojahan ngolu ni hakristenon, isara ni hau, songon “urat” do holong i, marumpak do hau molo so togu uratna, jala songon ni ma ngolu ni jolma anggo so mian be dibagasan holong gabe patubu angka hasesega. 3. Holong i ndang pailahon alai patoguhon do: (41-46). Asing do cara ni Jesus laho mangajari halak Parise marhite sungkunsungkun tu nasida. Anggo Tuhan Jesus ndang adong sangkap na lao pailahon nasida, Ai sungkun sungkun ni Jesus borhat sian holong na tangkas do laho mangajari, paingothon dohot manogunogu pangantusion na sintong. Nang pe diujung na gabe ndang adong be manang ise tarbahensa mangalusi Jesus jala ndang adong be naolo manungkun Jesus. Nungga tangkas alus ni Jesus rimpunan ni patik i ima :mangkaholongi Debata dohot dongan jolma, saurdot pandoahan i songon na tarsurat di Padan Na robi. Alai tong dang tarjalo ni halak parise dope hasintongan na nidok ni Tuhan Jesus, dungi gabe Jesus ma muse manangkasi halak Parise marhite sungkunsun: Na beha do rohamu taringot tu Kristus i? Anak ni ise do Ibana? Jadi dialusi nasida ma Ibana: Anak ni si Daud do! Sintong do alus ni Parise i alai dipaulak Jesus ma muse alus nasida marhite sungkunsun paboa si Daud sandiri pe didk do Mesias i Tuhan. Sasintongna molo diakui nasida do Jesus Anak ni Debata, berarti nungga mardosa nasida mangihuthon patik parjolo, ala so dihaholongi Tuhan Jesus, gariada gabe diunjuni. Alai molo dirajumi nasida Jesus songon jolma biasa nungga mangalasoi nasida dipatik paduahon, ala tujuan nasida ima laho mandabuhon (menjatuhkan). Marhitehite sungkunsungkun ni Jesus sasintongna dohot alus ni halak Parise pabotohon na hurang dope pangantusion nasida taringot tu patik dohot hata ni Debata di Padan na Robi, dohot sangkap ni Debata marhite anak Tuhan Jesus. Tangkas do di halak jahudi ia Mesias i ro sian pomporan ni Raja Daud, alai di Psalmen i (110:1) raja Daud sandiri do manghatahon bagabaga i jala ibana sandiri pe manjouhon tu Mesias na naeng ro i, Tuhanna. Alai dipangantusion halak Parisi, ia Mesias i ima sahalak raja na patundukhon musuna marhite hagogoon portibi. Sian hatorangan na diginjang i boi ma dohonta ndang adong labana hita mar Tuhan anggo holan sebatas pangantusion dohot hamaloon ni utokutok sambing, anggo so mardonganhon haunduhon tu Tuhan i. Sisoada do ngolu parugamoon, dohot haporseaon molo holan sebatas logika sambing so marparbuehon holonng ni roha siganub ari. Holong i ndang holan pangantusion (teori) alai pangulaon siganub ari do (aksi). Ndang holong dohonon molo holan manguji dohot mambahen pargasipan tu angka dongan.


Bahan Sermon Jamita tu Minggu XX Dung Trninitatis, 29 Oktober 2017
Ev: Matius 22;34-46                                                              Ep: Psalmen 1:1-16
Topik: Manghaholongi Debata Nang Dongan Jolma/Utamakanlah Kasih Dalam Hidupmu
Patujolo
Adong tolu tujuan na hinangham ni evanggelim ni si Matius; ima marisihon “apologetis”, “kateketis” dohot “parenetis” (pinsangpinsang/teguran). Lapatan ni apologetis ima pabotohon Jesus do Mesias na pinarbagabaga ni Debata di Padan Na robi. Kateketis lapatanna mangalehon parbinotoan, pangantusion poda  ni kakristenon na tutu marhite pambahenan dohot pangajarion ni Jesus. Paranetis, ima poda manang sipaingot. Ndang sae holan gabe halak kristen mintor otomatis dapotan haluaon. Torop do halak naung gabe kristen ala ni parhusoron ni tingkin dohot zaman gabe lam ngali holong ni rohana. Dibagasan turpuk on pe tarida do na tolu i sian alus ni Jesus laho mangalusi sungkunsungkun ni halak sadude dohot parise taringot rimpunan na umarga sian patik i mangihuthon Tuhan Jesus. Unok ni turpuk on ima sisoada do taulahon patik i anggo so adong holongta tu Debata dohot tu dongan jolma.
1.      Holong i ndang  lao mangujuni manang manggasipi, (ay 34-36). Farise dohot Saduse ima dua horong  na jotjot mangunjuni Jesus marhite angka tuntutan dohot sungkunsungkun. Nang pe na dua horong i tong sai maralo doktrinna, ala marsiangsingi do ojahan di haporseaonna alai maralohon Tuhan Jesus hira gabe boi sarupa tahi dohot sangkap nasida. Dung muntul halak saduse maralohon Tuhan Jesus, jala dipajut Jesus nasida, mintor  ro ma muse  sibotopatik (parise) laho mangunjuni Jesus marhite sungkunsungkun: dia do patik raja sian angka patik i? Sasintongna sungkunsungkun i saja “jorat” (konsfirasi) doi laho mangunjuni Jesus, ala diboto halak Jahudi do patik di Padan Narobi adong 248 parenta jala adong 365 sitongka ulahononhon (oraora). Dihirim halak parise do asa adong sada alus sian Jesus na boi mambahen ibana dihasogohon torop jolma. Ndang holan sebatas ruhut, pangantusion holong i laho mamintori diri. Maradat situtu do haholongon i, ndang na ahut, ndang olo pangarimason, ndang dipajujurjujur na jahat (1 Kor 13:5). Ndang holan sungkunsungkun holong i, alai “alus” ni hangoluan do holong i. (kasih itu bukan pertanyaan tapi jawaban kehidupan ), ndang holang menutut holong i alai bukti dohot pambahenan do holong i. Ido alus ni Tuhan Jesus di turpuk on, dua do rimpunan ni patik i holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma marojahan tu 5 Musa 6:5; 3 Musa 19:18
2.      Ndang tarsirang holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma (37-40). Hata holong na dipangke di turpuk on i ma hata “Agapao (kata kerja), ido hata holong na umarga jala natumimbo, hata  holong na nidok na disi ndang marnida objek na dihaholongi. Marisuang do mangaradoti patik ni Debata anggo so adong holong niroha. Manghaholongi Debata sian nasa ateate(hati), sian nasa hosa (jiwa), dohot sian nasa roha (akal budi). Marojan tu pandohan i boi do tauji bagas ni lapatani ojahan holongniroha i. Sasintongna ndang boi tarsirang na tolu pandohan i gabe ihotihot laho manghanholongi Debata. Molo talapati ia: Ateate (lev, kardia), ima pusat ni ngolu (Poda 7:23), pusat ni pangkilalaan (And 2:11), pusat ni pikiran (1 Musa 49:6). Hosa (Ibrani: Nefesy, Yun:Psukke), hangoluan, ngolu, nasa na marhosa ingkon mangolu. Roha (dianonia): Pengertian, Pengetahuan, pendapat, keyakinan, aktifitas intelektualitas yang kritis, kebijaksanaan, kemampuan untuk menilai, melihat, membedakan, kesanggupan untuk mengerti hal rohani dan ethis, dll). Molo didok Tuhan Jesus “Sihaholonganmu do Tuhan Debatam sian nasa ateatem, sian nasa hosam dohot sian nasa roham! Lapatanna ingkon hibul, polin, sian nasa ateate, sian nasa hosa dohot sian nasa roha laho manghaholongi Debata, holong i ingkon totalias (1 Tess 5:23). Mangkaholongi Debata ndang holan martudutudu tu pangkilaan nang pe dibagasan holong i adong pangkilalaan laho mangkilalahon holong ni Tuhan i. Parbue ni holong tu Tuhan i, do  namasai  arga natarida marhite: haunduhon, pangoloion, hasetiaon. Ai halak na mangkaholongi Debatasa , sian nasa ateate, sian nasa hosa dohot sian nasa roha ima halak nasai tongtong unduk, jala satia tu Tuhan i. Hataridaan managhaholongi Debata, didok Tuhan Jesus: Molo na holong rohamuna di Ahu, radotanmuna do angka patikku (Yoh 14:15). Dungi hataridaan manghaholongi Debata ima manghaholongi dongan jolma. Patik manghanholongi Debata ido patik raja jala na parjolo sian angka patik, alai dos do argana sian na paduahon i ma manghaholingi dongan jolma doshon diriniba.  Lapatanna ndang tarsirang holong tu Debata dohot holong tu dongan jolma (1 Yoh 4:20-21). Hataridaan holong tu Debata ingkon dipapatar doi marhite holong tu dongan jolma. Pargabus do jolma molo didok holong rohana tu Debata alai dihosomi dongan. Doshon sisosda do ngolunta didaopan ni Tuhan i anggo so parholongniroha hita (1 Kor 13:1). Ido umbahen na didok apotel Paulus: Asa tolu do na hot: I ma haporseaon, pangkirimon dohot haholongon; alai haholongon do na umbalga i.( 1 Kor 13:13), dang tarsirang holong i sian haporseaon. Mansai bagas do lapatan ni holong i, halak na mian dibagasan holong do na mian dibagasan Tuhan i. Ndang holan dongan sihaholongan, alai musu pe tong do haholongan (Mat 5:43-46). Didok Tuhan Jesus “On ma patikku: Naeng ma masihaholongan hamu, songon Ahu na mangkaholongi hamu. Na sumeahon hosana humongkop angka alealena, i do parholong ni roha na so halompoan. Alealengku ma hamuna, molo diula hamu na hupatikkon i tu hamu ( Joh 15: 12-14). Manghaholongi dongan jolma doshon diriniba lapatanna mamingkiri, manarihon, patupahon saluhut angka na denggan, namarguna tu angka dongan suang songon na tabahen tu dirinta sandiri. Holong do ojahan ngolu ni hakristenon, isara ni hau, songon “urat” do holong i, marumpak do hau molo so togu uratna, jala songon ni ma ngolu ni jolma anggo so mian be dibagasan holong gabe patubu angka hasesega. 
3.      Holong i ndang pailahon alai patoguhon do: (41-46). Asing do cara ni Jesus laho mangajari halak Parise marhite sungkunsungkun tu nasida. Anggo Tuhan Jesus ndang adong sangkap na lao pailahon nasida, Ai sungkun sungkun ni Jesus borhat sian holong na tangkas do laho mangajari, paingothon dohot manogunogu pangantusion na sintong.  Nang pe diujung na gabe ndang adong be manang ise tarbahensa mangalusi Jesus jala ndang adong be naolo manungkun Jesus.  Nungga tangkas alus ni Jesus rimpunan ni patik i ima :mangkaholongi Debata dohot dongan jolma, saurdot pandoahan i songon na tarsurat di Padan Na robi. Alai tong dang tarjalo ni halak parise dope hasintongan na nidok ni Tuhan Jesus, dungi gabe Jesus ma muse manangkasi halak Parise marhite sungkunsun: Na beha do rohamu taringot tu Kristus i? Anak ni ise do Ibana? Jadi dialusi nasida ma Ibana: Anak ni si Daud do! Sintong do alus ni Parise i alai  dipaulak Jesus ma muse alus nasida marhite sungkunsun paboa si Daud sandiri pe didk do Mesias i Tuhan. Sasintongna molo diakui nasida do Jesus Anak ni Debata, berarti nungga mardosa nasida mangihuthon patik parjolo, ala so dihaholongi Tuhan Jesus, gariada gabe diunjuni. Alai molo dirajumi nasida Jesus songon jolma biasa nungga mangalasoi nasida dipatik paduahon, ala tujuan nasida ima laho mandabuhon (menjatuhkan). Marhitehite sungkunsungkun ni Jesus sasintongna dohot alus ni halak Parise pabotohon na hurang dope pangantusion nasida taringot tu patik dohot hata ni Debata di Padan na Robi, dohot sangkap ni Debata marhite anak Tuhan Jesus. Tangkas do di halak jahudi ia Mesias i ro sian pomporan ni Raja Daud, alai di Psalmen i (110:1) raja Daud sandiri do manghatahon bagabaga i jala ibana sandiri pe manjouhon tu Mesias na naeng ro i, Tuhanna. Alai dipangantusion halak Parisi, ia Mesias i ima sahalak raja na patundukhon musuna marhite hagogoon portibi. Sian hatorangan na diginjang i boi ma dohonta ndang adong labana hita mar Tuhan anggo holan sebatas pangantusion dohot hamaloon ni utokutok sambing, anggo so mardonganhon haunduhon tu Tuhan i. Sisoada do ngolu parugamoon, dohot haporseaon molo holan sebatas logika sambing  so marparbuehon holonng ni roha siganub  ari. Holong i ndang holan pangantusion (teori) alai pangulaon siganub ari do (aksi). Ndang holong dohonon molo holan  manguji dohot mambahen pargasipan tu angka dongan. 

MARLAS NI ROHA MA HAMU DIBAGASAN TUHAN I



Bahan  sermon Jamita tu Minggu 15  Okotober   2017
Ev: Pilipi 4:1-9                                   Ep: Jesaya 25:1-9
Topik: MARLAS NI ROHA MA HAMU DIBAGASAN TUHAN I
Di tongos apostel Paulus surat on tu huria Pilippi, laho pahothon dohot paulihon parsaoran naung uli hian dipungka ibana di tingki pardalananna na parjolo tu huta i sekitar taon 52 BC (Pat. Ulaonn 16: 11-40). Berhasil do apostel Paulus membangun sada parsaoran na denggan jala na harmonis. Tung pe ditadingkon ibana huria Pilippi, ala ni desakan ni alona angka ajaran naso manghalomohon poda/barita na uli na binoanna. Alai lam berkembang do huria i, jala ditumpaki huria i do ulaon ni apostel Paulus marhite na lam tubu jala hot ngolu na masihaholongan, masiurupan, lumobi andorang di hurungan apostel Paulus, di tongos huria i do silehon-lehon tu ibana, sian i tarida tangkas do tarida parbue ni Barita Na Uli di tonga ni huria i nang maradophon apostel i (Pat. Pilippi 2: 12; 4: 1).
Tujuan utama ni surat on, ima laho manogunogu huhut mendorong dohot paingothon huria i, asa tongtong tubu  ngolu na marlas ni roha nang pe di hurungan apostel i, jala bagian ni las ni roha ni apostel Paulus do turpuk on, ima hamauliateonna dohot tangiangna, siala naung lam denggan mangolu barita nauli i di huria Pilippi. Aha do lasiroha i, jala sian dia jumpang i, ido naueng naeng taida sian turpuk on:

1.      Lasniroha do parbue ni holong na mardongan  dibagasan Tuhan i. Pandohan ni Paulus  diturpuk on didok do tu huria Pilipi angka “dongan” hinaholongan (kukasihi), hinasiholan (kurindukan),halasan nirohangku jala tumpalhu (Sukacitaku dan mahkotaku).  Pandohan i patuduhon mansai balga holong ni si Paulus tu huria i. Mansai gok las niroha jala  songon sahalak “atlet” Ibana dapotan hamonangan ala ni lasnirohana.  Didok do tu huria asa marsihohot hamu di bagasan Tuhan i, lapatanna asa tongtong satia nang pe mangadopi hamaolon, songon soldadu na satia mangadopi parporangan. Habengeton dibagasan Tuhan i do na margogoihon nasida boi marsihohot mangadopi hamaolon i.
2.      Hasadaon ni do patubuhon lasniroha  molo marsada ni roha di bagasan Tuhan i, lapatanna asa taharingkon ma hasadaon: ido soso si Paulus tu Euodia dohot Sintike (ima dua parompuan na mangurupi pangkobasion ni si Paulus), ido kata kunci keharmonisan  parsaoran ni angka na porsea dohot Tuhan i.  Sai tubu do angka masalah diinternal di huria, alai  holong ni anagka na porsea tu Debata ingkon tarida doi holong tu maradophon donganna jolma. Mansai ringkot hian dp hasadaoan ni roha i i dipadimundimun, ala dang jumpang hasadaoan ssega do ngolu ni keluarga, huria dohot masyarakat. Jala molo tubu angka parsalisian ndang daonta angka las niroha. Mansai ringkot do urupan molo jumpang angka hamaolon ditongatonga ni huria, lumobi angka dongan na mangkobasi pararathon barita nauli. Ai saluhutdo angka na mamelehon dirina di ulaon ni Tuha i tarsurat goarna di buku hangoluan i. Saluhut  do dapotan “upah” hombar tu angka na niulana (Mat 25:31-46; Wah 20:11-15).
3.      Manontong ma las ni rohai molo  tongtong di bagasan Tuhan i. Lasniroha na nidokna ndang marojaha tu situasi/keadaan ngolu sian ruhut pardangingon (hasangapon, hamoraon, hagabeaon). Ojahan manang hinsu ni lasniroha i ma hubungan/parsaoran ni angka naporsea i do dohot Tuhan i (mian dibagasanTuhan i). Halak na porsea ingkon mangolu dibagasan habasaron, tu saluhut jolma asa marhite parange i gabe manait roha ni jolma naso mananda Tuhan i asa olo paubahon rohana manjanghon Tuhan i. Hadiron ni angka na marlasniroha ndang olo holsaoan, ai ndang  adong laba ni holsoan, ala kata kunci ni holsoan ima tangiang dohot mandok mauliate. Diboto Debata do na ringkot di ngolunta, ala ni ringkot jugulhononhon martangiang (Yak 4:2)
4.      Mian ma dame molo mian dibagasan Tuhan i. Tuhan i do na mangalehon dame na sumurung sian saluhut roha, na mangaramoti angka ateate dohot pingkiran di bagasan Kristus Jesus! Dang dapot hita dame na sumurung anggo so sian Debata, holan dame ni Tuhan i do na tuk mangaramoti ateate dohot pingkiranta, laos dame ni Tuhan i do na mangarorot dohot mangaramoti ngolu angka na porsea i. Alani holan angka na mian dibagasan Tuhann i do na mangkilalahon dame na sumurung i.
5.      Ndang tarsirang lasniorha sian parange na sintong (yang benar), na daulat(yang mulia), na tigor(yang adil), na bontor(yang suci), na uli(yang manis), na denggan begeon (yang sedap didengar) ro di sude na targoar haburjuon (kabajikan), na tau pujipujian(patut dipuji). Karakter ni halak kristen igkon mian dibagasan spirituliatas, moral, sikap etis, jala ngoluna boi dijanghon angka dongan jolma lahomanait nasida manda Debata ( I Tim 3:2,7,10; 5). Las niroha i ndada holan dipamgkilaan alai tarlumobi naeng marhapataran dingolu siganub ari. Jolma na marlasniroha doi boi patubuhon las niroha di dongan.